Araç sürücüsü için güvenli, rahat ve iyi bir kullanım deneyimi bakımından direksiyonun ideal sertliğe sahip olması gerekir. Yaygın bir arıza olarak bilinen direksiyon sertleşmesi ise bu durumu olumsuz etkileyerek tehlikeye zemin hazırlayabilen bir sorundur. Dolayısıyla belirtileri, nedenleri ve çözümlerini bilmek her sürücü için kritik önem taşır. Bu tür sorunlarla uğraşmak istemeyenler için kurumsal araç kiralama hizmetleri, düzenli bakımları yapılmış araçlarla sorunsuz bir sürüş deneyimi sunar.
Direksiyon Sertleşmesi Neden Olur?
Direksiyon sertleşmesi temelde direksiyon sistemi çeşitlerine (hidrolik direksiyon sistemi ve elektrikli direksiyon sistemi) göre değişkenlik göstermekle birlikte pek çok tetikleyici durumla da gerçekleşebilir. Bunlardan bazıları şu şekildedir:
- Ön lastiklerin hava basıncının azalması,
- Lastik patlaması ya da inmesi,
- Direksiyon bağlantı çubukları ve/veya levye kolları gibi parçalarda deformasyon olması,
- Lastik rot ayarı problemi,
- Direksiyon milindeki mafsal arıza,
- Direksiyon rot başlarının olması gereken daha sıkı olması,
- Direksiyon dişli kutusunda mekanik sorunların olması,
- Süspansiyon sistemindeki arızalar,
- Amortisör arızası ve kaster açısının fazlalığı.
Direksiyon sistemi çeşitlerine göre oluşan sertleşmeyi de iki başlıkta açıklayabiliriz.
Hidrolik Direksiyon Sertleşmesi
Hidrolik direksiyon, araç kontrolü için sürücünün direksiyon eforunu minimize ettiği ve sürüş konforunu artırdığından çoğu kişi tarafından ilk tercih olur. Hidrolik direksiyon sistemi, dönüş esnasında sürücüye destek olmak amacıyla hidrolik basıncı kullanır. Bu basıncı pompalayarak hidrolik sıvıları kullanarak oluşturur. Bu direksiyon çeşidinde arızalar ise sıvı ya da pompaya bağlı sorunlardan kaynaklanır. Dolayısıyla bunun sonucunda da ani direksiyon sertleşmesi meydana gelir. Hidrolik direksiyon sisteminde pompa arızası, hortumların bozulması durumunda, ve/veya hidrolik direksiyon sıvısına nem girmesi durumunda kontaminasyona sebep olur. Bütün bu problemlerin tümü, direksiyon sistemindeki küçük delikleri tıkayabilir. Buna ek olarak hidrolik direksiyon sıvısı azaldığında direksiyon pompasının oluşturduğu basınç miktarını da azaltarak ani direksiyon sertleşmesine sebep olur. Ayrıca hidrolik direksiyon pompasının kullanım ömrü doldukça contaları ve iç parçaları yıpranabilir. Bu durum, sıvı basıncının azalmasına neden olarak direksiyon sertleşmesine sebebiyet verir. Bu arızanın ileri aşamasında direksiyon pompaları işlevini kaybeder ve sıvı basıncı da tamamen yok olur. Nihayetinde de hidrolik direksiyon sistemi tamamen arızalanır.
Pek çok araçta motorun krank miline bağlı şekilde bir tahrik kayışı bulunur. Bu kayış tarafından da tahrik edilen direksiyon pompası bulunur. Tahrik kayışının aşınması ve/veya kopması durumunda hidrolik direksiyon pompası tarafından üretilen sıvı basıncı azalır. Bunun sonucunda da sertleşme olduğundan direksiyonu kullanmak için harcamak gereken efor çoğalır. Son olarak hidrolik direksiyon sertleşmesine sebep olan diğer bir sorun da sıvı sızıntılarıdır. Hidrolik direksiyon sıvısı, hasarlı ve/veya hasarlı hortumlardan arızalı contalardan sızabilir. Bu sızıntıların artması direksiyon sertleşmesine ve sonrasında da direkt olarak direksiyon arızasına neden olabilir.
Elektrikli Direksiyon Sertleşmesi
Servotronik, elektromekanik, elektrik destekli direksiyon sistemi isimleriyle de bilinen, yeni nesil direksiyon sistemi olan elektrikli direksiyon, aracın hızı ile doğru orantılı şekilde otomatik olarak ayarlanarak yardımcı güç desteği sunar. Bu sayede sürücü için araca yön verme kolaylaşır ve direksiyon eforu minimize olur. Elektrikli direksiyon sistemindeki parçalarının kullanım ömrünün dolması, yıpranması ve/veya aşınması direksiyon sertleşmesine ve arızalara sebep olabilir. Bir trafik kazası sonucunda da bu sorunlar ve sonuçla karşılaşmak olasıdır. Direksiyon arıza ışığı uyarısı ile bu sorun kendisini gösterebilir. Bunu fark ettiğinizde müdahale etmeniz, arıza ilerlemeden ve direksiyon kullanılamaz hale gelmeden çözmenizi sağlayacaktır.
Ani Direksiyon Sertleşmesi Neden Kaynaklanır?
Özellikle elektrikli direksiyon sistemlerinde rastlanan ani direksiyon sertleşmesi pek çok sürücünün başına gelen bir sorundur. Genelde alternatör ya da akü direksiyon sistemine yeterli akımı veremediğinde elektrikli direksiyonun hareket etmesi zorlaşır. Hidrolik direksiyon sisteminde ise genellikle mekanik arıza sebebiyle oluşur. Sürüş sırasında motora bağlı kayışın kopması veya hidrolik yağ miktarının azalması durumlarında direksiyonda sertleşme görülebilir.
Direksiyon Sertleşmesi Olduğunda Neler Yapılmalı?
Hidrolik direksiyon sistemine sahip olan araçlarda direksiyonda sertleşme problemine rastlanırsa öncelikle direksiyon yağı kontrol edilmelidir. Sorun bundan kaynaklı ise problem yağ oranı artırıldığında çözülecektir. Ancak bundan sonra da sıklıkla kontrolleri yapılmalıdır. Bunun dışında motor kayışı kopması gibi daha mekanik problemlerden de kaynaklı olabileceği için bir usta yardımıyla genel bir kontrol ihtiyacı da söz konusu olabilir.
Direksiyon sistemi elektrikli ise direksiyonda sertleşme sorununda öncelikle aracın sigorta kutusu kontrol edilmelidir. Herhangi bir problem varsa sigorta kutusunun değişmesi gerekir. Yeniden sigortanın atması durumu söz konusu olursa yüksek akım kaynaklı olacağından aracı servise götürmek gerekecektir. Serviste yetkili kişiler aracın ön takım ve direksiyon sisteminin mekanik parçalarını detaylıca kontrol edecektir. Hidrolik direksiyon sistemlerine nazaran elektrikli direksiyon sistemlerinde sorunun kaynağı, daha zor tespit edilir.
Sert Direksiyon Nasıl Yumuşatılır?
Sert direksiyon, öncelikle elbette soruna sebep olan arıza onarıldığında yumuşayacaktır. Ancak genel olarak ele almak gerekirse sert direksiyona hem önlem hem de yumuşatma için düzenli olarak yapılması gerekenler vardır. Lastik basınçları düzenli kontrol edilmeli ve normal dışı durumda gerekli basınca getirilmelidir. Bu sayede direksiyon yumuşatılmış olur. Hidrolik yağının oranı eksik ise eklediğinizde direksiyonda sertleşme problemi ortadan kalkar. Aracın ön rot ayarlarında sorun var ise gerekli onarım yapıldığında, süspansiyonlarda sorun varsa ve düzgün çalışır hale geri döndürülürse (aracınızı yukarıdan kuvvetle bastırdığınızda eski konuma geliyorsa herhangi bir problem yok demektir) direksiyon yumuşayacaktır. Son olarak ise hidrolik direksiyon sistemlerinde pompa arızası söz konusu ise (rölantide araç çalışırken direksiyon çevrildiğinde vınlama sesi duyulursa) bu sorun giderildiğinde de yine direksiyon yumuşatılmış olur.